De Democratische Volksrepubliek Korea

Hallo Allemaal,

Na een ontzettend interessante maar rare week in Noord Korea ben ik nu in een jeugd hostel in Beijing. In Korea heb ik iedere dag iets geschreven waardoor het totale verslag is uitgekomen op 7 pagina's. Toch wil ik alles hier online zetten voor de mensen die alles zouden willen lezen. Natuurlijk werkt het ook om hier en daar een stukje te lezen. Ik reis met een groep dus heb weinig tijd, maar binnen een week komen ook de bij behorende foto's! Verder excuses voor de verschrikkelijke spelfouten. Omdat mijn computer in engels is kan ik de nederlandse spelcheck niet aanzetten en ik heb geen zin om alles na te lezen op typ fouten.

eerst Beijing met Aaron

Dag 1:

Op het vliegveld al meteen een meevaller; het vliegtuig was niet een 40 jaar oud russisch model maar een 6 maanden oud model. Erg mooi en goede vlucht gehad naar Pyongyang. In het vliegtuig moesten we niet alleen de normale informatie kaartjes invullen maar ook een ander briefje, waarop je moest aanvinken wat je bij je had. Mobiele telefoon, laptop, boeken etc etc. We moesten de titel en auteur van ieder boek (of tijdschrift) opschrijven en dit werd bij de grens gecontroleerd. Ik had twee tijdschriften bij me die pagina voor pagina zijn door gekeken. Dit was geen uitzondering. Het gebeurde bij iedereen. Ook moesten we opschrijven hoeveel geld van welke munteenheden we bij ons hadden.

Op het (kleine) vliegveld van Pyongyang viel meteen de grote foto van Kim Il Sung op, de (16 jaar geleden overleden) president van Noord Korea. Vanuit de bus uit de jaren 70 zag je echt iedere 100 meter een levensgrote propagande poster of een enorm groot beeld. Letterlijk elk van deze was op een manier gelinkt aan de Great Leader of de Dear Leader. Nu zijn we in het hotel. Er zijn schijnbaar 3 hotels met elk een eigen klasse. We hadden de middelste geboekt maar we zijn geupgrade naar de hoogste. Dit houdt onder andere in dat we zomaar naar buiten mogen, uit het hotel. (normaal mag dit alleen samen met een gids). Hier mag het omdat het geplaatst is op een eiland waar je onmogelijk droog vandaan kunt komen tenzij je met de bus door de poort gaat. Een ander ding dat opvalt is dat als ze praten over Korea (bijv oppervlakte en inwonersaantallen) ze praten over noord en zuid-korea samen. Omdat ze dat nog altijd als één land beschouwen. Verder is het leuk om te weten dat we 3 gidsen hebben en 1 chauffeur: Mr. Lee, Mr. Lee, Mrs Lee en Mr Kim. Geen familie van elkaar.

Hierna gingen we eten. In een grote en mooie zaal werden we overladen met relatief goed eten. Dit is om te laten zien hoe goed ze het hebben etc. In deze grote zaal waren wij de enige bezoekers.


Dag 2

s’Ochtends moesten we al vroeg op. Om tien over 7 waren we klaar voor vertrek terwijl om acht uur het vliegtuig naar het noorden van het land vertrok. We gingen naar de berg waar het vroegere verzetskamp van de Great Leader Kim Il Sung was, en waar Dear Leader Kim Il Jong is geboren. Tenminste, dat is het verhaal. De feiten zeggen dat Kim Jong Il’s moeder was niet op of rond Mount Paektu rond de tijd dat hij geboren was. In het vliegtuig kregen we een krantje. Afgezien van de prachtige artikelen over ‘The American Traitors Clique’ en de ‘South Korean Puppets’ was het interessant om te zien dat de naam van Kim Jong Il altijd 1 lettergrootte groter is dan de rest van de tekst. Letterlijk alle monumenten, musea artikelen en poster hebben direct of minder direct te maken met de leiders.

In het (40 jaar oude, russische) vliegtuig spraken we met de stewardes, die vanalles interessnts te melden had. Zo vond ze het leven in Noord Korea perfect, iedereen had werk en mocht zelf zijn baan kiezen, ieder gezin in het land kreeg maandelijks een huisbezoek van een dokter en het verhaal dat noord korea de zuid koreaanse boot heeft laten zinken was een ‘terrible lie’. Verder had ze een luidspreker in haar huis ingebouwd die iedere ochtend om 5 uur aan sprong en pas savonds om 10 uur weer uit maar ze vond het geweldig ernaar te luisteren. De helft hiervan kan dan onzin zijn maar je kun haar niet betichten van ook maar een leugen; ze gelooft hier heilig in, ze weet niet beter.

Eenmaal aangekomen bezochten we de berg. Een ongelooflijk uitzicht! We deden een deel met de bus en een deel met een trammetje maar ook een gedeelte lopen. Op 2750 meter, het hoogste punt van noord korea was het uitzicht geweldig! De bijgevoegde foto kan dit het best beschrijven. Hierna gingen we naar het meer. Dit was een van de engste dingen die ik ooit heb gedaan. 300 meter op een trap naar beneden klinkt niet zo eng, maar het word pas erg als je op een gammele ijzeren trap staat met kapotte stenen als treden en met open zicht om je heen en onder je.

Hierna reden we door naar de ‘geboorteplaats’ van Kim Il Jong. Het was weinig bijzonders anders dan een hutje in het bos. Wel interessant waren de cameras overal verstopt in het bos. Toen een andere jongen daar een foto van maakte werd hem vriendelijk doch dringend verzocht door een van onze 5 begeleiders deze te verwijderen. ‘That is not necessary’ met een bijna huilend gezicht.

Nu zijn we aangekomen in ons hotel voor deze nacht. Deze ligt dus niet op een eiland en we mogen het hotel niet verlaten. Wij slapen op de eerste verdieping dus onze ramen kunnen niet open om te voorkomen dat we niet aan de wandel gaan.

Verder zie je hier letterlijk 0 westerse merken (geen coca-cola, shell of nike) maar eigenlijk ook geen andere merken. Reclame maken gebeurt hier niet. Erg raar. Verder was vandaag ook voor het eerst dat we dicht bij mensen kwamen. We hebben zelfs met ze gepraat. Wij waren de eerste buitenlanders die deze mensen zagen, zeiden ze. Ze waren erg hartelijk en open, veel leuker dan je zou verwachten na alle verhalen. Ook het land is (vind ik) best mooi. De gebouwen zijn grijs maar de landschappen zijn prachtig.


Dag 3

Vandaag konden we iets langer uitslapen. Het ontbijt was erg raar, met gekookte frieten pittige vis. Daarna zijn we vertrokken om naar het grootste plein met standbeelden in het land gegaan om deze te bekijken. Het waren niet de grootste beelden (Kim Il Sung was hier slechts 15 meter terwijl we later nog een 20 meter beeld van hem zullen zien) maar het was de grootste verzameling beelden. Interresant was dat ze ons in het hotel vertelden dat we alle spullen daar konden laten maar we moésten onze camera’s mee nemen. Op de plekken waarvan ze graag willen dat je ze bekijkt (eigenlijk alle plekken waar deze trip, begeleid door noord-koreanen ons heen brengt) ze enorm pushy zijn om foto’s te nemen ‘take more pictures, please take picture !’ terwijl je op heel veel andere plekken (vanuit de bus maar ook als je je omdraait) absoluut geen foto’s mag maken.

De beelden waren erg indrukwekkend. Het was niet alleen het koperen Kim Il Sung beeld van 15 meter hoog, maar ook tientallen (bronzen) normale mensen, arbeiders en soldaten van 6 meter hoog. Tot slot was er ook een grote fakkel van 40 meter hoog met daarop een vlam van 10 meter hoog. De avond van te voren hebben we in een kamer wat gepraat over wat we vonden van het hele systeem en de manier hoe het werkt. Ook hebben we wat grappen gemaakt. Het is natuurlijk lang niet zeker of het er iets mee te maken zou hebben, maar vandaag durende de hele dag waren 2 van de gidsen aantekeningen aan het maken over wat we zoal zeiden, deden etc.

Hierna reden we door naar een museum bij een model dorp. Ik heb niet geteld hoeveel foto’s ik heb gezien van de ‘hypermoderne’ en nieuwe huizen. In dit museum was er ook een soort van madurodam waar we de dingen die we afgelopen dagen zagen nogmaals hebben gezien. Het museum had zelfs computers waar je naar kon kijken!

Hierna hadden we vrije tijd in het hotel. Na 10 minuten was deze vrije tijd echter weer afgebroken. Ze gids wilde eerder terug naar Pyongyang gaan dus we vlogen over 45 minuten. We pakten snel onze tas en reden in de 2 oude busjes naar het vliegveld. Dit is de meest relaxte vlieg ervaring die ik tot nu toe heb gehad. De busjes stopten 20 meter van het vliegtuig. Ze konden zonder een enkele slagboom of wat dan ook doorrijden tot op het vliegveld. Waar overigens geen enkel teken van leven was. De gids had onze boardingpassen al (een kaartje dat altijd het zelfde is, het vluchtnummer word er met pen opgeschreven) en 45 minuten nadat we waren vertrokken in het hotel waren we al in de lucht! Nu ik dit schrijf zit ik dus weer in een oud russisch vliegtuig (voor kenners, het is een Tubolev) met alleen onze groep. Niet omdat we een prive vlucht hebben maar gewoon omdat we min of meer de enige touristen in dit land zijn op dit moment en koreanen kunnen niet zomaar weg uit hun eigen dorp, laat staan vliegen. Het is wel een beetje gewend en het vliegtuig voelt vrij veilig. Alleen heb ik het idee dat we een beetje naar links hellen en het geluid is oorverdovend. Toen ik net mijn stoel naar achteren bewoog, was hij kapot. Hij kon niet meer terug naar voren.

Toen we waren geland gingen we meteen naar een ‘Childrens Paradise’. Hier doen kinderen na hun schooltijd dingen als gymnastiek, zang en dans. Volgens de gids was het een vrijwillige club maar iedereen (iedereen) wilde mee doen. Het was de meest indrukwekkende show die ik tot nu toe heb gezien (de Mass games zijn pas over 2 dagen). Kinderen van 7 tot en met 17 jaar doen dingen die ik met woorden, foto’s of filmpjes niet kan beschrijven. Alles ook exact synchroom en perfect zonder een enkele fout of slordigheid. Het is niet te geloven als je het niet zelf ziet.

Daarna gaan we terug naar het mooie hotel, waar we frisse lucht mogen scheppen.

Dag 4 om 2 uur snachts, side note

Op dit moment weet ik echt niet wat ik moet denken. Alles wat ik zie is prachtig. De huizen zijn grijs en een beetje vervallen maar tegenover andere landen die ik zag, zag het er gezond uit. De mensen lijken allemaal gelukkig en niemand ziet er ondervoed uit. De sfeer bevalt me en het idee en de manier van denken ook steeds meer. Van de andere kant weet ik dat het niet zo kan zijn. Alle dingen die ik heb gelezen over dit land staan in schril contrast met wat ik hier zie. De mensen denken allemaal dat ze absoluut vrij zijn, terwijl wij lezen dat Noord Korea het meest niet vrije land ter wereld is. Dit komt omdat ze worden opgevoed door de staat, en ze doen precies wat ze willen. Ze zijn dus vrij. Alle dingen die verboden zijn, zijn dingen waarvan ze geleerd hebben dat het niet goed of niet nodig is. Ze kunnen dus precies doen wat ze wel willen. Ook al is het ze aangeleerd en weten ze niet beter, de mensen lijken gelukkig.

Verder weet ik dat wij natuurlijk alleen de mensen spreken die getraind zijn om met ons te praten, en alleen de dingen zien die zijn gemaakt om ons te laten zien (zoals hele dorpen). Ook deze avond in het hotel was een rare ervaring. We gingen rond in het hotel en kwamen een groot casino tegen, een egyptische disco, een kapper, een schoenmaker, pingpong tafels, biljard tafels, een karaoke bar en tenslotte het zwembad. Bij dit zwembad was een sauna, een stoombad, een ice-sauna (soort van koelcel), een rare tafel waar je op ligt en er regen op je stroomt. precies 21 douches om je kont mee schoon te maken, een bad met erg warm water, een bad met erg koud water, een massage kamer en het normale zwembad. Dit alles in het land waar 34% van de kinderen is ondervoed. Ik vind het erg moeilijk om alles naast elkaar te zetten en een duidelijke mening over dit land te vormen. Morgen komt er een onafhankelijke afgezant van Unicef met ons praten dus misschien snap ik het dan beter.

Dag 4

In de ochtend kwamen twee mensen van Unicef Noord Korea naar het hotel om met ons te praten. Ze kwamen beiden uit Nepal. Ze begonnen te vertellen dat veel dingen in dit land eigenlijk veel beter zijn geregeld dan je zou hebben gedacht. Iedere man/vrouw/kind is geregistreerd (want dat is nodig om grip op het volk te houden) en dat maakt hulp verlenen makkelijker. Verder is de gezondheidszorg vooral in steden relatief goed en vooral goedkoop en voor iedereen bereikbaar. Toch is er een stijging in kindersterfte en een korter wordende levensverwachting.
Hier na zijn we naar het Mansudae Grand Monument gegaan om te buigen voor het grootste beeld van het land. Een beeld van Great Leader Kim Il Sung van wel 20 meter hoog. Het is erg bijzonder dat we er nu pas heen gingen want normaal doe je dat direct na de aankomst op het vliegveld. Mocht je dan weigeren je respect te tonen, is het het einde van je reis.
Hierna gingen we door naar het Grand People’s Study House; een grote bibliotheek in combinatie met een soort klaslokalen waar les word gegeven. Erg raar was dat er bijvoorbeeld een klaslokaal was vol met oude, grote radios. Voor mensen die muziektheorie studeren. Ze analyseren de liedjes over de leiders van dit land.

Toen we op de 4e verdieping op het balkon aan kwamen viel werkelijk mijn mond open. Het was niet te geloven. Ongeveer 50.000 mensen stonden op het Kim Il Sung Square. (een bekende achtergrond van foto’s van militaire parades) Ze waren aan het oefenen voor de Mass Games, die nog twee keer zoveel mensen zal bevatten. Iedereen was in het wit, omdat dat de nationale kleur is en stond in perfecte rijen. Meer zoals het kerkhof in Margraten, van welke kan je ook kijkt, alles is perfect gestructureerd. Als men dan begint te bewegen kun je je ogen niet geloven.

Hierna zijn we naar een boekenwinkel gegaan, waar ik weinig aan vond behalve dat de prijzen belachelijk hoog zijn (voor toeristen). Toen hadden we lunch in het ronddraaiende restaurant op de 47e verdieping van het hotel. Nu zijn we op weg naar Mount Myohyang. Het is een busrit van ongeveer twee uur, we zullen daar overnachten. Nu zit de gids naast me en hij vraagt me steeds te vertalen wat ik schrijf.

Na de busreis kwamen we bij een berg aan waar we +/- een half uur omhoog hebben gelopen om vervolgens met een prachtig uitzicht in een van de 5 watervallen te zwemmen. Hierna gingen we naar het hotel voor deze nacht. Ook weer best oké, maar we kunnen niet naar buiten.

Bellen naar huis kost 4 euro per minuut. Wat begrijpelijk is als je je bedenkt dat ze bijv personeel moeten inhuren om de telefoon te bedienen en je af te luisteren, want er word geen geheim van gemaakt dat dit gebeurd.

Verder is de muziek buiten opvallend. Overal waar je komt hoor je de communistische muziek. Dit gebeurd door kleine busjes met enorme speakers er boven op. Verder zingen mensen ook veel zelf in hun vrije tijd.

Dag 5

Wat de beste dag van deze trip zou worden leek een van de grootste teleurstellingen van deze trip te worden. s’ Ochtends gingen we naar het museum waar alle giften en cadeau’s staan die Kim Jong Il en Kim Il Sung van andere landen hebben ontvangen. Schijnbaar is deze plek erg belangrijk voor Noord Korea want het is gebouwd in een berg en met koperen deuren van 5000 kilo per stuk. De bunker was zo sterk dat het een nucleaire aanslag zou weerstaan. Voor iedere deur stonden twee soldaten met glimmende zilveren geweren die niet bewogen en strak vooruit keken. Natuurlijk mag je geen foto’s van militairen maken maar ik zag mijn kans om een mooie foto te schieten. Een van de militairen zag dit en bewoog ineens wel. Hij schreeuwde en wees onze gids dat ik de gene was met een foto. Er keken 3 gidsen over mijn schouder mee of ik alle foto’s verwijderde (gelukkig had ik er al eentje eerder genomen).
Het museum was enorm en landen gaven de raarste cadeau’s. Van pantserauto’s van Lenin tot 333 (geluksgetal) meubelsets van een Chinees meubelbedrijf. Van Nederland hingen er drie ingelijste foto’s van bloemen en een dun boekje over de vorming van een socialistisch Nederland (het kwam van een socialistische partij). Het was veel en interresant, maar was een beetje te veel van het goede na een wandeling van 2 uur. Hierna reden we terug naar Pyongyang waar we twee enorme en belangrijke monumenten zouden zien, lessen bij te wonen op een school en culturele shows te geven en te kijken. Na het eten zouden we dan de Mass games zien. Hét hoogtepunt van de trip. Door tijdsgebrek werd één van de twee monumenten van het progamma geschrapt en gingen we naar de school. Daar bleek dat de leerlingen vakantie hadden en dat er slechts een aantal aanwezig waren om een show te geven. Ook was er een andere groep touristen (het was een model school, de school waar alle touristen worden gebracht). Waarschijnlijk ging er iets verkeerd want halverwege werd ons optreden afgebroken en verlieten we de school. Een uitleg hoefden we niet te verwachten. Toen regende het pijpenstelen, opmerkelijk want alle andere dagen was het weer perfect geweest.

Om deze reden werd ook het tweede monument uitgesteld en gingen we eten. We hoopten dat de regen minder zou zijn geworden want na het eten stonden de massgames op het progamma. De regen werd alleen maar erger en we hebben een half uur in de bus zitten wachten denkende dat de games niet door gingen. Wat een teleurstelling. Uit eindelijk toch maar voor de zekerheid gaan kijken en uit eindelijk werd de regen minder en de show begon een half uurtje later dan gepland.

Waaw.

De mass games zijn met stipt het raarste, grootste en meest indrukwekkendste dat ik ooit gezien heb en ooit zal zien. Aan deze gymnastiekshow waar alles om de creatie van het perfecte geheel gaat door allemaal individuen samen te laten werken (natuurlijk in het thema van de twee leiders en het land) werken 100.000 mensen mee. Honderd duizend mensen is meer als alle inwoners van Geleen en Sittard samen! Het is niet te bevatten. Foto’s en filmpjes doen geen recht aan de indruk die het maakt als je daar bent. De achtergrond word gevormd door een ontelbaar aantal schoolkinderen die ieder een boek hebben met verschillend gekleurde pagina’s die worden omgeslagen om bepaalde vormen te maken. Dit omslaan ging zo precies tegelijk en zo snel dat je er letterlijk bang van werd.
In de bijna 2 uur dat de show duurde heb ik 500 foto’s genomen, maar allemaal samen drukken ze niet uit hoe geweldig het was om deze mass games te mogen mee maken.



Dag 6

s’ Ochtends zat iedereen netjes in pak aan het ontbijd. Het was (alweer) een bijzondee dag. Vandaag zou ik voor de eerste keer in mijn leven een ‘Het of State’ ontmoeten. Dat hij al dood is doet er niet toe, hij is de President van Noord Korea. We gingen naar het mausoleum van Kim Il Sung. Van de parkeerplaats tot aan de glazen kist waar meneer Kim in lag was wel 1,5 uur lopen. Eerst buiten, toen door gangen, door veiligheidschecks en door meer gangen. Deze hele weg moesten we in rechte rijen van vier mensen lopen en werden we nauwlettend in de gaten gehouden door een ontelbaar aantal militairen in uniform en in burger. De veiligheidscheks waren extremer dan in een vliegveld. Afgezien van de normale ijzerdetectiepoortjes (scrabble?) moesten we hier ook de camera’s en leveren en moesten we in een soort gangetje gaan staan waar lucht op ons werd gespoten. Verder was er een speciale schoenzool poetsmachine om de vloer niet vies te maken. Uiteindelijk aangekomen in een grote donkerrood verlichte kamer met alles van marmer, behalve een glazen doodskist in het midden. Het is geisoleerd glas zodat zijn rust niet verstoord word. Weer in de rijen van vier loop je er om heen en buig je aan iedere kant. Indrukwekkend om mee te maken!

Hier na gingen we naar de ‘war cemetery’. Hier mocht ik voor onze groep een bos bloemen neer leggen bij een monument voor alle overleden koreaanse soldaten. Daarna gingen we een ritje maken met de metro. Er zijn twee metrostations open voor touristen. Toevallig zijn dit de twee stations die gebouwd zijn in de 90’er jaren, 20 jaar jonger dan alle andere stations. De stations waren mooi en de treinen (net als de rest) oud. De treinen die hier worden gebruikt komen tweedehands uit voormalig oost duitsland.

Vervolgens moesten we gaan kijken naar een amerikaans spionage schip ‘Pueblo’. Het is jaren geleden overmeesterd door Noord Korea en nu als trofee gebruikt. Verder zijn we op een van de hoogste torens van de stad geweest. De Juche-tower is de toren met de vlam die je op foto’s zult zien.

Alles wat we doen zijn dingen die het land wil dat we zien, zodat we een goede indruk krijgen van het land. Wat tot nu toe aardig lukt. Omdat we tijd over hadden gingen we naar het park om te kijken hoe de mensen hun zondag door brengen. Hier waren veel families die samen op het gras zaten te piknicken, oude vrouwen die samen zongen en dansen en kinderen die speelden. Maar ook ontzettend veel rotzooi en afval, wat je in de stad helemaal niet ziet. Verder roken de mensen bij wie ik in de buurt kwam ontzettend naar alcohol en zag ik meerdere mensen extreem dronken in het gras liggen en rond waggelen. Ik denk dat we hier iets dichter bij het echte Noord Korea kwamen.

Dag 7

Vandaag was de laatste dag. Last but not least. We gingen namelijk naar de Demilitarized Zone (DMZ). Dit is een vier kilometer brede zone langs de grens tussen noord en zuid korea (2km aan de kant van noord korea en 2 aan de kant van zuid) waar geen wapens zouden zijn. Dit is al lang niet meer zo. Het is ook de plek van een ontelbaar aantal incidenten tussen noord en zuid na de oorlog was afgelopen. Verder is het de plek waar de gesprekken plaatsvinden tussen noord en zuid. In hutten die half op noord koreaanse grond staan en half op zuid koreaanse grond. Ze zitten dus samen aan tafel maar ieder in hun eigen land. Wij zijn in deze hutten geweest. Je voelde de spanning rond het hele gebied. Er kwamen 3 militairen aan boord van de bus met complete uitrusting we reden op een weg tussen velden die waarschijnlijk de hoogste landmijnen-dichtheid van de wereldhebben. De hut waar we in waren had 2 ingangen. Één aan de noordkant en de andere aan de zuidkant. Voor de kant aan de zuidkant stonden 2 soldaten om te voorkomen dat we ‘het land uit zouden gaan’. De grens op dit gebied is min of meer een stoeprand waar soldaten van beide landen met hun tenen tegen aan staan, elkaar strak aan te kijken.

We reden over de ‘Reunification highway’ een 2x 6 baans autoweg die alvast is gebouwd om Pyongyang en Seoul te verbinden als ze zo gewenste reunificatie plaatsvind. Het was een rit van meer dan 2.5 uur maar het aantal auto’s dat we onderweg hebben gezien was letterlijk op één hand te tellen.

Hierna gingen we naar een museum over amerikaanse oorlogsmisdaden. Doordat dit in een andere stad was en we verkeerd reden. Kwamen we in stukken van Noord Korea die we eigenlijk niet hoorden te zien. Dit was een totaal ander beeld dan Pyongyang (de hoofdstad) veel meer oude, vervallen krotjes en gebouwen. Meer armoede. We kwamen hier een klein beetje in het echte Noord Korea, dat we niet mogen zien.
Één van de misdaden in het museum was het omhakken van een boom in de DMZ. Dit was toen er nog geen wapens waren in de DMZ. De Noordkoreanen vonden dat de bijl waarmee dit gebeurde een wapen was en reageerden door de amerikaan met de zelfde bijl te vermoorden. De bijl was tentoongesteld in het museum. Verder hoorde je veel schokkende dingen maar ook weer veel duidelijke leugens.

Het maakt me ondertussen erg moe. De mensen zijn met niets anders bezig als het creeen van een vijand en en aanbidden van een dode leider. Je krijgt de hele dag alleen maar leugens voorgeschoteld en er is geen optie om er tegen in te gaan. Zelfs in de hotelkamer moet je uitkijken wat je tegen je mede studenten zegt want er is een zeer grote kans dat je word afgeluisterd. Zelfs dit typen (in het Nederlands) is een risico, mocht de gids besluiten dit stuk te laten vertalen. Wat dat betreft ben ik opgelucht dat de week voorbij is.

Verder hebben we vandaag het schoolbezoek over gedaan. Nu waren er wel lessen en ging alles goed. Waarschijnlijk was er vorige keer een miscommunicatie. De laatste keer in Noord Korea eten gebeurde in een erg lekker restaurant waar je zelf je eend kunt BBQ’en. Een mooie afsluiting van een onvergetelijke reis. Bedankt voor het lezen!